شادروان مهندس مهدي بازرگان، در انتهاي دي ماه سال ۱۳۷۳ سرانجام دعوت حق را لبيك گفته به رحمت واسعه او ملحق شد، در حاليكه ميراث عظيمي از كتاب، مقاله و سخنرانيهاي ارزشمند برجاي نهاده بود. حركت مؤثر گستردهاي كه او در بستر «فرهنگ و دانش» آغاز كرد، اكنون نيازمند همتي ديگر بود تا آن ميراث گرانسنگ را بهدقت گردآوري، تنظيم و در قالبي هماهنگ منتشر سازد. بدين خاطر جمعي از ياران، همفكران و نيز اعضاي خانواده آن مرحوم تصميم گرفتند تا با تأسيس بنياد فرهنگي مهندس مهدي بازرگان به اهداف ذيل جامعة عمل بپوشند :
۱- جمعآوري، تنظيم و انتشار كليه آثار مكتوب، صوتي و تصويري مهندس مهدي بازرگان،
۲- مطالعه و تحقيق پيرامون:
-
- اصول و زمينههاي فكري، فرهنگي و اجتماعي مهندس مهدي بازرگان،
- ادامه تكميل و توسعه تحقيقات علمي مهندس بازرگان در زمينههاي فرهنگي، اجتماعي و معارف اسلامي بهويژه قرآن شناسي،
- انجام تحقيقات مفيد در زمينههاي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي.
جمعآوري آثار
در اين زمينه، تا كنون بنياد فرهنگي توفيق يافته است كه حدود ۴۰۰ اثر را شناسائي كرده و از آن ميان ۳۶۵ اثر را جمعآوري و در اختيار گيرد. آثاري كه مجموعهاي از مصاحبه، سخنراني، مقالات و كتب گوناگون است و در زمينههاي مختلف علمي، فني، اجتماعي، سياسي، مذهبي و قرآني به شكل نوار صوتي، دستنوشته، حروفچيني و يا چاپ شده موجود بوده است.
بنياد در زمينه جمعآوري آثار صوتي و تصويري نيز كوشش بسيار داشته لكن متأسفانه بخش قابل توجهي از آثار صوتي و نيز تصويري كه جمعآوري شده بود از اختيار بنياد خارج شده و اكنون در اختيار نهادهاي قضائي است و هنوز تلاشهاي بنياد جهت بازپسگيري آنها ثمري نداشته است.
نشر آثار
تمام آثار زنده ياد مهندس بازرگان، بر اساس برنامههاي تنظيمي در قالب مجموعههاي آثار ارائه شده و يا در برنامه انجام است. اين آثار از نظر موضوعي و با توجه به تاريخي كه توسط مؤلف فقيد ارائه شده است، در برنامه تدوين قرار دارد. تا كنون ۴۹۰ اثر در قالب ۳۳ مجموعه آثار منتشر شده و يك مجموعه نيز در دست انتشار قرار دارد:
۱- مجموعه آثار (۱)، با عنوان «مباحث بنيادين»
۲- مجموعه آثار (۲)، با عنوان «بعثت (۱)»
۳- مجموعه آثار (۳)، با عنوان «يادداشتهاي روزانه»
۴- مجموعه آثار (۴)، با عنوان «مقالات اجتماعي و فني»
۵- مجموعه آثار (۵)، با عنوان «آموزش قرآن»
۶- مجموعه آثار (۶)، با عنوان «مدافعات»، در دست انتشار
۷- مجموعه آثار (۷)، با عنوان «مباحث علمي، اسلامي»
۸- مجموعه آثار (۸)، با عنوان «مباحث علمي، اجتماعي، اسلامي»
۹- مجموعه آثار (۹)، با عنوان «مباحث ايدئولوژيك»
۱۰- مجموعه آثار (۱۰)، با عنوان «مباحث تطبیقی و نقدهای علمی»
۱۱- مجموعه آثار (۱۱)، با عنوان «مباحث اعتقادی و اجتماعی»
۱۲- مجموعه آثار (۱۲)، با عنوان «سیر تحول قرآن ۱»
۱۳- مجموعه آثار (۱۳)، با عنوان «سیر تحول قرآن ۲»
۱۴- مجموعه آثار (۱۴)، با عنوان «آثار صنعتی و علمی»
۱۵- مجموعه آثار (۱۵)، با عنوان «کوبا، هندوستان، ایران»
۱۶- مجموعه آثار (۱۶)، با عنوان «مقالات اعتقادی و اجتماعی»
۱۷- مجموعه آثار (۱۷)، با عنوان «بعثت ۲»
۱۸- مجموعه آثار (۱۸)، با عنوان «بازگشت به قرآن ۱»
۱۹- مجموعه آثار (۱۹)، با عنوان «بازگشت به قرآن ۲»
۲۰- مجموعه آثار (۲۰)، با عنوان «بازگشت به قرآن ۳»
۲۱- مجموعه آثار (۲۱)، با عنوان «پا به پای وحی»
۲۲- مجموعه آثار (۲۲)، با عنوان «انقلاب اسلامی ایران ۱»
۲۳- مجموعه آثار (۲۳)، با عنوان «انقلاب اسلامی ایران ۲»
۲۴- مجموعه آثار (۲۴)، با عنوان «انقلاب اسلامی ایران ۳»
۲۵- مجموعه آثار (۲۵)، با عنوان «بازیابی ارزشها ۱»
۲۶- مجموعه آثار (۲۶)، با عنوان «بازیابی ارزشها ۲»
۲۷- مجموعه آثار (۲۷)، با عنوان «پدیده پیامبری»
۲۸- مجموعه آثار (۲۸)، با عنوان «گمراهان»
۲۹- مجموعه آثار (۲۹)، با عنوان «در محفل دهای کمیل»
۳۰- مجموعه آثار (۳۰)، با عنوان «در یادبود یاران و پیشگامان»
۳۱- مجموعه آثار (۳۱)، با عنوان «گفت و گوهای سیاسی و اجتماعی»
۳۲- مجموعه آثار (۳۲)، با عنوان «دو قرن همکاری دین و وطن در برابر تهاجم، تمدن و فرهنگ غرب»
۳۳- مجموعه آثار (۳۳)، با عنوان «دو قرن همکاری دین و وطن در برابر پدیده غرب»
ساير انتشارات بنياد
بنياد علاوه بر آثاري كه از زندهياد مهندس بازرگان منتشر نموده تا كنون ۱۶ جلد نشريه براي معرفي اين شخصيت و يا همگامان وي و نيز در رابطه با اصول و زمينههاي فكري او به شرح زير منتشر كرده است:
۱- يادنامه اولين سال درگذشت زندهياد مهندس بازرگان
۲- در تكاپوي آزادي، قسمت اول
۳- در تكاپوي آزادي، قسمت دوم
۴- يادنامه دكتر يدالله سحابي
۵- دومين يادنامه دكتر يدالله سحابي
۶- يادنامه شهيد بزرگوار، دكتر مصطفي چمران
۷- آخرت و خدا، هدف بعثت انبياء
۸- دين و حكومت
۹- در سايه سرو آزادي
۱۰- شورا و بيعت
۱۱- دستي از دور بر آتش آگاهي بخش مطبوعات
۱۲- خاطراتي از پيشگامان
۱۳- در عرصه اصلاحات و نوگرايي ديني
۱۴- راه بازرگان
۱۵- پدر بزرگ من، بازرگان
۱۶- بازرگان ؛ راه پاك
۱۷-دروغ و نقش آن در دین و دنیای ما
۱۸-ولادت تا نبوت
۱۹-سیر تحول قرآن، کلید وحی الهی
۲۰-نقد و بازاندیشی گفتمان دینی
۲۱-قرآن مجید، تکامل و خلقت انسان
۲۲-یادنامه دوازدهمین سال درگذشت
۲۳-خدانامه
۲۴-یادنامه غلامعلی نعمتاللهی
تهيه فيلم مستند «نقشي به ياد»
در سال ۱۳۷۹ بنياد تهيه فيلمي مستند – داستاني از زندگاني و افكار مهندس بازرگان را در دستِ اقدام قرار داد. اين فيلم با كارگرداني هنرمند ارزشمند و فقيد سينما محمدرضا شريفي، مراحل دقيق و دشوار مصاحبه با ياران، همفكران، خانواده و نيز بسياري از كساني كه در مقطعي از زندگي پرفراز و نشيب آن زندهياد با او همراه بودهاند، پشت سرنهاده و سرانجام در سال ۱۳۸۳ اندكي پيش از درگذشت شادروان شريفي، با نام «نقشي به ياد» آمادة ارائه و نمايش گرديد.
در حال حاضر مراحل تكثير اين فيلم در حال انجام بوده و بنياد اميدوار است بتواند در آيندة نزديكي آنرا بهصورت DVD در اختيار علاقهمندان قرار دهد.
برگزاري همايش علمي – فرهنگي
در دهمين سالگرد درگذشت مهندس بازرگان، بنياد همايش علمي – فرهنگي بزرگداشت آن زندهياد را در ۲۹ و ۳۰ ديماه ۱۳۸۳ در حسينيه ارشاد با موفقيت برگزار كرد. در اين همايش ۲۹ مقاله در ۶ نشست عمومي ارائه شد و در نهايت اين مقالات همراه با ۱۲ مقاله ديگر كه امكان عرضه آن در جلسات ممكن نگرديد به صورت كتابي با عنوان «بازرگان؛ راه پاك» تدوين و به چاپ سپرده شد.
تهيه فيلم مستند «به ياد بازرگان»
بنياد در سال ۱۳۸۳ مبادرت به تهيه فيلمي مستند و فشرده از آغاز خدمت زندهياد مهندس بازرگان به عنوان نخستوزير دولت موقت جمهوري اسلامي، استعفا از دولت و درد دل با مردم، حضور در مجلس شوراي اسلامي و نطقهاي قبل از دستور، سخنراني در ميان مردم، خداحافظي و ترك وطن براي معالجه، فوت، تشييح و خاكسپاري تهيه كرد و در دهمين سالروز فوت در حسينيه ارشاد آن را به نمايش گذارد و C.D آن را بين مردم علاقهمند و مشتاق توزيع كرد.